تحلیل روانشناختی درباره چرایی ماندن در خاطرات دردناک، نشخوار ذهنی و رهایی از گذشته
چرا بعضی خاطرات گذشته، حتی پس از سال‌ها، همچنان ذهن‌مان را اشغال کرده‌اند؟
چرا گاهی در گذشته گیر می‌افتیم، با خود می‌گوییم: «اگر فقط آن روز آن کار را نمی‌کردم…»؟
و آیا اصلاً می‌توان از گذشته عبور کرد، یا فقط یاد می‌گیریم با آن کنار بیاییم؟
در اپیزودی از پادکست «Speaking of Psychology»، دکتر سوزان نولن هکسما، روان‌شناس فقید و پژوهشگر حوزه نشخوار ذهنی، به این موضوع می‌پردازد که چرا بسیاری از ما به گذشته گره خورده‌ایم.
او توضیح می‌دهد که ذهن انسان تمایل دارد از اتفاقات گذشته معنا بسازد به‌ویژه زمانی که آن اتفاقات دردناک، مبهم یا حل‌نشده باشند.
این تلاش برای «درک»، اگر بیش‌ازحد ادامه یابد، به شکل نشخوار فکری در می‌آید:
مرتب بازبینی، تحلیل، سرزنش و گاهی حسرت.
دکتر نولن-هکسما می‌گوید:
«مشکل نشخوار ذهنی این است که تو را در گذشته نگه می‌دارد، بدون اینکه تو را به سمت راه‌حل هدایت کند.»
افرادی که دچار این چرخه می‌شوند، معمولاً با اضطراب، افسردگی، احساس گناه یا بی‌ارزشی هم مواجه‌اند.
اما رهایی از گذشته، نه فراموش‌کردن، بلکه معنا دادن دوباره به تجربه‌هاست.
دکتر نولن-هکسما پیشنهاد می‌دهد:
- خاطرات آزاردهنده را بنویسیم not برای بازسازی، بلکه برای نظم دادن به آن‌ها
- یاد بگیریم بین «تفکر سازنده» و «نشخوار بی‌پایان» تمایز قائل شویم
- و در صورت نیاز، از درمان‌گران متخصص کمک بگیریم
در پایان اپیزود، جمله‌ای دل‌نشین از او به‌یادمان می‌ماند:
«تو گذشته‌ات نیستی. تو کسی هستی که می‌تواند تصمیم بگیرد با گذشته‌اش چه کند.»
اگر همچنان با خاطرات گذشته درگیر هستی و نمی‌دانی چطور رهایشان کنی، تنها نیستی. روان‌شناسان ما می‌توانند همراهت باشند تا معنای تازه‌ای از آن تجربه‌ها بسازی.
دیدگاه خود را بنویسید.